به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ روز چهارشنبه 24 فروردین، همایش «مصلحتِ توافق؟!» با محوریت «بررسی تخصصی نتایجِ مذاکرات ایران با ١+۴» با حضور ابوالفضل بازرگان تحلیلگر مسائل بین‌الملل، هادی آجیلی عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، مهدی خانعلی‌زاده کارشناس روابط بین الملل، علی خضریان نماینده مجلس شورای اسلامی، مسعود براتی کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل و عبدالله عبداللهی سردبیر خبرگزاری تسنیم به همت دفاتر بسیج دانشجویی در دانشگاه‌های بزرگ تهران برگزار شد.
اینکه می‌گویند تیم مذاکره عوض نشده است غلط است
مهدی خانعلی‌زاده کارشناس روابط بین الملل در این همایش گفت: یکی از ایرادات جدی سیاست خارجی دولت قبل نگاهی بود که به مذاکره داشت. طرفداران دولت قبل مذاکره را تقدیس کردند و قائل بودند همین که پشت میز مذاکره با ما ابرقدرت‌ها هستیم ارزشمند است.
خانعلی‌زاده ادامه داد: یک نگاه هم آن زمان در طرف مقابل وجود داشت که مطرح می کرد که مذاکره بد است که هر دو نگاه غلط است و مذاکره یک ابزار است.
وی تصریح کرد: داده و ستانده در برجام توازن نداشت و در اجرا تبدیل به خسارت محض شد و همان امتیازات حداقلی هم به ایران نرسید که رییس بانک مرکزی وقت هم به این موضوع اذعان کرد.
این کارشناس روابط بین الملل اظهار داشت: توافق برجام با بهانه مسئله هسته‌ای انجام شد برای اینکه ادامه پیدا کند و نهایتا قدرت ایران را کنترل کند.
خانعلی زاده درباره اینکه چرا ایران به احیای برجام برگشت؟ گفت: ایران در مظان اتهام بود چرا که روسیه و چین گفتند که آمریکا قصد احیای برجام دارد و شما همکاری نمی‌کنید و اروپا گفت که من مکانیزم ماشه را فعال می‌کنم.
این کارشناس روابط بین الملل تصریح کرد: در برخی رسانه‌ها می‌بینیم که اطلاعات غلط منتشر می‌کنند. گفتند که تیم مذاکره عوض نشده است در حالیکه در مذاکرات وین ۳۳ نفر از وزارت‌خانه‌های مختلف به تیم اضافه شده‌اند.
وی با بیان اینکه برجام توافق بدی بود؛ داده و ستانده ایران در آن توافق یکسان و متوازن نبود، گفت: منفعت اقتصادی حداقلی ایران از همان توافق بد نیز حاصل نشد. این توافق بد، در اجرا خسارت محض شد.
این کارشناس مسائل بین الملل اظهار داشت: دوستان به این خسارت محض ادامه دادند زیرا قرار نبود برجام صرفا توافق هسته‌ای باشد. برای همین در داخل، یک هفته پس از امضای برجام از برجام ۲ سخن گفتند. دولت روحانی یک اقدام سراسر اشتباه انجام داد و وارد مذاکرات وین و فرآیند مذاکره برای بازگشت آمریکا به برجام شد.
وی تاکید کرد: دو نگاه کلی پس از شش دور مذکرات وین وجود داشت. یک نگاه این بود که برویم و توافق کنیم و فضای نفس کشی برای ایران را تا دو سال دیگر مهیا کنیم و پس از آن پروسه قوی شدن را جلو ببریم. نگاه دیگر این بود که مذاکره خسارت محض است. یک نگاه دیگر هم نگاه دکتر باقری بود که ما محصول حداقلی به نام برجام داریم و اگر بتوانیم از حداقلی به نام برجام بهره مندی حداکثری داشته باشیم و اگر طرف مقابل بتواند این را هضم کند ما حاضر به ادامه برجام هستیم.
وی ادامه داد: جلسه در شهریورماه ۱۴۰۰ تشکیل شد و خیلی از مقامات کشوری اعم از دولت قدیم و جدید حضور داشتند، به جز روحانی و ظریف و جمع بندی این شد که طرح پیگیری بشود و تیم مذاکره کننده ایرانی مامور شد اگر می تواند برجام را در دایره برجام به انتفاع حداکثری برای ایران به ثمر برساند. از شهریور ۱۴۰۰ قرار بود که برجام به بهترین شکل احیا شود.
وی ادامه داد: در وین ۷ و ۸ با همین راهبرد دستاوردهای درخشانی داشتند. دنبال متن پنهان نباشید چرا که خروجی این مذاکرات همان برجام است. حرفی که دکتر ظریف می زد و ما می گفتیم این دروغ است الان برخی آن را مطالبه می کنند. دکتر ظریف می گفت همه تحریم ها لغو می شود.
وی اظهار داشت: الان دوستان می گویند چرا همه تحریم ها لغو نمی شود؟ اصلا قرار بر این نبود. الان قرار است ساز و کار اجرایی برای اینکه چه کسی ابتدا به تعهدات عمل کند و به اینگونه مسائل پرداخته می شود. توافق همان برجام است و قرار نیست چیزی بیش از این باشد.
مسئولین کمیته‌های مذاکراتی از تیم مذاکرات قبلی هستند
علی خضریان، نماینده مجلس شورای اسلامی در این همایش گفت: ما از مذاکرات چند هدف داشتیم و داریم: اول اینکه نفت را بتوانیم بفروشیم؛ دوم اینکه پول آن را بتوانیم برگردانیم؛ سوم اینکه بانک‌های ما در ساختار تجارت جهانی قرار بگیرند؛ چهارم اینکه دوباره به همین نقطه برنگردیم و بقیه اعضا تضمین عدم خروج بدهند. با وضع قانون راهبردی لغو تحریم‌ها در مجلس، ورق برگشت و گذشت زمان به نفع ما شد.
وی در ادامه گفت: در دولت قبل مذاکرات احیای برجام آغاز شد چون‌که میخواستند از طریق این مذاکرات برگ برنده‌ای برای انتخابات آماده کنند که البته ما با این کار آنها مخالف بودیم. در اواخر دولت یک پیش‌نویسی را آقای عراقچی آماده کرد که البته مورد تایید حاکمیت واقع نشده بود.
خضریان افزود: در دولت جدید مذاکرات احیای برجام پس از وقفه‌ای آغاز شد و به پیش‌نویسی رسیدند که ترجمه رسمی وزارت خارجه است. اینکه بگوییم این پیشنویس وجود ندارد اشتباه است. برخلاف توافقات قبلی که روی سربرگ پیشنویس ها نوشته شده بود "تا بر روی همه چیز توافق نشود بر روی هیچ چیز توافق نشده"، بر روی سربرگ توافق ۸ مارس نوشته شده بود "برای تصمیم وزیران". یعنی این پیشنویس مرحله‌ی کمیته را رد کرده بود و مانند قبلی‌ها نیست.
وی تاکید کرد: این پیشنویس ۲۷ صفحه ای بود. اگر این پیش نویس مانند قبلی‌ها بود که ۳۶ صفحه پی‌نوشت یک نیاز نداشت! این ۲۷ صفحه، ۴ صفحه اصلی دارد. در بخشی از این متن گفته رئیس جمهور آمریکا مورد استناد و تضمین قرار گرفته است! یا در بخش دیگری از متن آمده است که دولت آمریکا به سرمایه گذاران و بازیگران اقتصادی خارجی صرفا می‌گوید که بروید در بازار ایران سرمایه گذاری کنید؛ اما آیا با توجه به تجربه تلخ برجام کسی حاضر به این کار هست؟ سیاستگذاری کلان سیاست خارجی برعهده شخص رهبر انقلاب می باشد برای همین ما باید بر اساس سخنان ایشان کار را جلو ببریم. سال ۹۹ رهبر انقلاب فرمودند: سیاست قطعی نظام رفع تمامی تحریم‌هاست.
سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس گفت: اگر ما در مذاکرات به اهدافمان در بخش‌هایی نرسیدیم نشان‌دهنده‌ی ضعف تیم مذاکره کننده نیست، بلکه نشانه زیاده خواهی طرف مقابل می‌باشد. اما اگر به توافقی رسیدیم باید خطوط قرمز رعایت شده باشد. معتقد به این هستم که حمایت آقای رئیسی این است که نگذاریم دولت بر اثر فشارهای خارجی زیر بار توافق بد برود. در پیشنویس ۸ مارس درباره‌ی مکانیسم ماشه این آمده است که ما با حسن نیت با شما رفتار می کنیم. الان این تضمین است؟
وی تصریح کرد: در این متن درباره توالی اقدام اینگونه آمده است که در دوره ۶۰ روزه جمع بندی آمریکا باید تحریم ها را بردارد و ایران هم به تعهدات هسته‌ای خود بازگردد. آمریکا می‌تواند در روز ۵۹ ام با چند امضا این کار را انجام بدهد اما آیا ایران هم می‌تواند در روز آخر همه تعهدات خود را انجام دهد؟ قطعا خیر و این یعنی خط قرمز نظام درباره توالی اقدامات هم رعایت نشده‌است.
خضریان گفت: درباره باز وضع تحریم‌های آمریکا چنین در متن آمده است که اگر آمریکا از برجام خارج شد شرکت های تجاری خارجی تنها ۳۶۵ روز وقت دارند تا از ایران خارج شوند. رهبر انقلاب دیروز تاکید داشتند کشور نباید معطل مذاکرات باشد چه در مجلس چه دولت نباید معطل باشد و باید کار جلو برود.
خضریان در بخش دیگری با اشاره به تغییر در تیم مذاکرات افزود: ما در تیم مذاکراتی ۴ کمیته داریم که مسئولین تمام این کمیته ها از تیم مذاکرات قبلی هستند و هیچکدام عوض نشده‌اند. ما هم به تیم مذاکراتی که بد بین نیستیم ولی توان این آقایان توانشان همین است دیگر و اگر می توانستند کار بهتری کنند که قبلا می‌کردند.
از وین ۶ تا وین ۸، توانستیم زیاده‌خواهی طرف مقابل را عقب بزنیم
ابوالفضل بازرگان تحلیلگر مسائل بین‌الملل در این همایش گفت: برجام اشکالات بسیار زیادی به لحاظ سیاسی و فنی دارد و در یک کلام همان "خسارت محض" است!
وی تاکید کرد: همین که از وین ۶ تا وین ۸، توانسته‌ایم زیاده‌خواهی طرف مقابل را عقب بزنیم و به برجام ۲۰۱۵ بازگردیم، دستاورد قابل توجهی است.
بازرگان یادآور شد: وضعیت نظام بین‌الملل تغییر کرده‌است و برای ایران فرصتی طلایی است جهت چانه‌زنی و گرفتن امتیاز از طرف مقابل.
وی تاکید کرد: در ۲۰۱۵ و زمان برجام، مواضع ۵+۱ علیه ما هماهنگ بود. اما در شرایط فعلی به دلیل عدم هماهنگی سایرطرف‌های مذاکره، باعث ایجاد فرصتی بی‌نظیر جهت امتیازگیری از طرف‌های مقابل است.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل ادامه داد: صنعت هسته‌ای یک کالای گران‌قیمت است. می‌توانستیم با تاکتیک در مذاکرات و با فشار، اتخاذ تصمیمات بهینه‌تری را شاهد باشیم و امتیازات قوی‌تری را بگیریم.
وی گفت: میدان ما با دیپلماسی ما به شدت هماهنگ شده‌است. ای کاش دیپلماسی هم خودش را با میدان هماهنگ کند.
بازرگان تصریح کرد: برای احیای برجام و حصول شرایط خودمان، باید فشار بیش‌تری بیاوریم. ابزار چانه‌زنی ما افزایش پیداکرده‌است و در مسیر مذاکرات از این ابزار استفاده کرده‌ایم. وین ۷ و وین ۸، با وین ۶ قابل مقایسه نیست.
غرب در برجام تلاش داشت هر وقت خواست ضمائمی به توافق اضافه کند
هادی آجیلی عضو هیات علمی دانشگاه علامه در این همایش گفت: آنچه طرف غربی از برجام مد نظر داشت، این بود که در شرایط منطقه‌ای زمان‌های مختلف، ضمائمی به به این توافق اضافه شود. از جمله مسایل منطقه‌ای و ...
وی افزود: ایران در توافقات به دنبال سه چیز است. یک ضمانتی برای اجرای تعهدات، دو مسئله راستی آزمایی و سوم آن که طرفی که از برجام خارج شده استارت اجرای تعهدات خود را بزند نه ایران.
این استاد دانشگاه با اشاره به توافق برجام گفت: آمریکا از برجام خارج شد و در مقابل ایران به تعهداتش عمل کرد؛ و این قابل قبول نیست.
اعتراض کاغذی دولت قبل در قبال نقض‌های عملی برجام توسط غرب
مسعود براتی کارشناس مسائل بین الملل در این همایش با اشاره به بدعهدی های آمریکا و غرب در برجام و ایرادات متن توافق برجام گفت: ما عدم توازن های مهمی در متن توافق برجام داریم مثلاً از نظر زمانبندی اجرا. شما تعریف روز اجرا در ضمیمه پنجم برجام را مطالعه کنید.
وی با اشاره به عدم توازن از منظر بازگشت پذیری تعهدات افزود: تمام تعهدات آمریکا ظرف یک بازه زمانی که به آن بستن پنجره می گفتند در مدت ۱۸۰ روز بازگشت اما در مقابل ما هنوز به میزان حجم اورانیومی که که قبل از توافق داشتیم نرسیدیم یا اینکه رآکتور اراک هنوز برای ما راکتور اراک نشده است.
براتی تاکید کرد: بعد از توافق هم در مسئله اجرا دولت قبل در مقابل نقض های عملی طرف مقابل اعتراض‌های کاغذی می‌کرد که این ریشه در نگاهی داشت که دولت گذشته داشت.
این کارشناس مسائل بین الملل اظهار داشت: به نظر بنده در بحث تلاش تیم مذاکره کننده و متنی که تنظیم شود در جای خود قابل بحث دارد و قابل نمره دادن است با این حال من حتماً مدافع تیم مذاکره کننده فعلی خواهم بود چون تیم مذاکره کننده قبلی را دیدم و از فعالیت‌های تیم فعلی هم اطلاع دارم.
براتی تاکید کرد: یک مسئله مهم این است که نتیجه این توافق انتفاع اقتصادی ایجاد می‌کند یا نه! متنی که حاصل شود به اعتقاد من حتماً از برجام بهتر خواهد بود اما به واسطه تغییرات محیطی انتفاع اقتصادی ما نسبت به برجام کمتر است البته اطلاعات دقیقی ندارم ولی تا آنجا که می دانیم تحریم کاتسا باقی مانده و تضمین معتبری که بتواند نگرانی های بازیگران اقتصادی را رفع کند وجود ندارد.
